Bush Radio: veel meer dan radio

Rob van Elburg

Informatie is macht, dat is de gedachte achter Bush Radio. De zender ontstond
eind jaren tachtig door cassettebandjes met
radio-afleveringen te kopiëren en te verspreiden in de townships van
Kaapstad. Doel van de zender was om de jonge en arme 'Capetonian'
te informeren over gezondheid, recht en politiek. Op de tapes was ook
ruimte voor lokale muziek en poëzie. De zender heeft inmiddels de
cassettes ingeruild voor een antenne maar heeft nog steeds het zelfde
doel: power to the people.

Bush Radio begon noodgedwongen op tape. Tot de val van
het apartheidsregime was het voor een zwarte Zuid-Afrikaan niet toegestaan
om radio te maken. Via het kopiëren van tapes kon de boodschap toch
verspreid worden. Sinds 1993 mag Bush Radio vrij uitzenden in
Kaapstad. Inmiddels is Bush Radio uitgegroeid tot een volwassen
radiokanaal en heeft het verschillende internationale prijzen gewonnen,
één daarvan is de Nederlandse Prins Claus Prijs. Een prijs voor die wordt gegeven aan instellingen die samenwerking tussen culturen bevorderd.

The Morning Cruise
Informatie wordt afgewisseld met muziek in het programma The Morning
Cruise. Elke werkdag heeft een vast thema, zoals gezondheid, cultuur
en sociale items."De invalshoek van een onderwerp is altijd: hoe maken
we de gemeenschap hier sterker mee?",zegt Adrian Louw van Bush Radio.
Een voorbeeld is dat er in de townships bijna nooit aangifte
wordt gedaan na een misdaad. Dat komt omdat mensen na de apartheid de
politie nog steeds wantrouwen. Louw: "Wij roepen op om wel aangifte te
doen. Het lijkt nu namelijk alsof er in die buurt helemaal geen misdaad
is. Met als gevolg dat de overheid ook geen geld vrijgemaakt voor
veiligheid in de wijk, want volgens de cijfers daar is toch geen
misdaad."


Meer dan een radiozender
Bush Radio is dan ook veel meer dan een radiozender. Het primaire
doel de gemeenschap sterker maken, en daar is radio een goed middel voor. Eén van de middelen is het maken van radio. Volgens Louw heeft
negentig procent van wat de zender doet niets met radio te maken. Louw:
"we zorgen bijvoorbeeld dat mensen in de townships een tent over hun krot
krijgen zodat het niet naar binnen regent."
En in de strijd tegen aids is een hip-hop-festival georganiseerd, Hiv-Hop. Een project waar artiesten jongeren bewust probeerde te maken van de ziekte door middel van muziek. Een
ander voorbeeld is de crèche boven in het pand van Bush Radio. Louw:
"Veel mensen denken dat het een crèche voor de kinderen van werknemers
is. Maar het is er juist één voor mensen uit de gemeenschap."

Elke zaterdagochtend nemen kinderen de radiostudio over. In het live
programma CREW wordt alles door de kinderen gedaan. Van het kiezen van
de onderwerpen tot aan de presentatie. De onderwerpen liggen daar door dicht bij hun belevingswereld: huisdieren, problemen in de buurt. Het doel is volgens Louw niet om
professionele radiomakers op te leiden: " We willen de mensen, en dus
ook de kinderen, bewust maken van hun identiteit."

(Dit hoort in een apart kader op de geprinte pagina)


Krap bij kas
"Geld krijgen we van mensen die in ons geloven", zegt Zane Ibrahim,
Directeur van Bush Radio:"Het kost ons elke maand weer moeite om rond
te komen." Brick-by-Brick moet dat gemakkelijker maken. Dit is een
programma waar individuen en bedrijven een baksteen kunnen kopen. Op
deze manier bouwen zij mee aan Bush Radio. Naast deze inkomsten moet
er ook geld door middel van reclame vrijkomen. "Het betekent niet dat
de bedrijven die reclame bij ons kopen er beter afkomen in onze
programma's," volgens Ibrahim: "we blijven net zo kritisch. En dat is
één van de verschillen tussen Bush Radio en commerciële zenders."